Maty gramofonowe węgiel i grafit.

Bardzo często pomijany element, zarówno przez producentów, jak użytkowników. Wszystkie gramofony vintage miały matę gumową, najczęściej masywną i z zaznaczonym wypukłościami. Bardzo solidne z cechami poprawiającymi dźwięk, ale rzadko kiedy były one antystatyczne. W latach 60 i 70 tych nie zwracano uwagi na problemy z ładunkami elektrostatycznymi. Był to wtedy mniej dokuczliwy problem, wynikający także z warunkach panujących w mieszkaniach - takich jak większa wilgotność, mniejsze użycie elementów plastikowych, brak powodujących wyładowania wykładzin i dywanów. Dzisiaj żyjemy w środowisku o bardzo dużym potencjale elektrostatycznym. Powstała nawet cała dziedzina nauki oraz produktów, które mają skrót ESD Tutaj mogą Państwo przeczytać o tym zjawisku 

Wyładowanie elektrostatyczne (ESD) – czym jest i dlaczego warto na nie uważać?

Elektrostatyka towarzyszy nam od wieków – Tales z Miletu zauważył, że bursztyn po potarciu przyciąga drobne obiekty, co zapoczątkowało fascynację elektrycznością. Wyładowanie elektrostatyczne, czyli ESD (ang. Electrostatic Discharge), to gwałtowne uwolnienie nagromadzonego ładunku elektrycznego między dwoma obiektami o różnych potencjałach elektrycznych. Przykładem może być iskra przy dotknięciu klamki po chodzeniu po dywanie, ale także bardziej spektakularne zjawisko, jakim jest błyskawica.

Skąd się bierze ESD? Ładunek elektrostatyczny powstaje, gdy dwa materiały ocierają się o siebie – jeden gromadzi elektrony, a drugi je traci, co prowadzi do różnicy potencjałów. Gdy obiekty te zbliżą się do siebie lub zetkną, ładunek przemieszcza się, co może skutkować powstaniem iskry. W większości przypadków ESD jest nieszkodliwe, ale w środowiskach przemysłowych może powodować poważne straty.

Dlaczego ESD jest problematyczne? W sektorze elektronicznym nawet niewielkie wyładowanie może uszkodzić wrażliwe podzespoły, prowadząc do awarii lub trudnych do wykrycia ukrytych wad. Czasami problem ujawnia się dopiero po dłuższym czasie, co znacząco skraca żywotność urządzeń. Ponadto iskry wywołane ESD mogą być źródłem pożarów w obecności palnych gazów lub pyłów.

Ochrona przed ESD to klucz w przemyśle, zwłaszcza elektronicznym. Specjalne maty, odzież antystatyczna, uziemienie czy kontrola wilgotności to tylko niektóre ze środków zapobiegawczych. Chociaż wyładowania elektrostatyczne wydają się niegroźne, ich potencjalne skutki mogą być bardzo kosztowne – warto o tym pamiętać zarówno w pracy, jak i codziennym życiu.

We współczesnych gramofonach problem braku możliwości odprowadzenia ładunków jest tym, który najbardziej dokucza. Większość trzasków, jakie słyszymy przy odtwarzaniu płyty winylowej jest spowodowana właśnie problemami z antystatyką. A efekt „podnoszę płytę razem z matą” jest jednym z typowych i częstych objawów braku odprowadzenia tych ładunków.

Wniosek nr 1 – szukaj maty, która ma możliwości odprowadzenia ładunków. Sprawdź czy jakie twój gramofon ma uziemienie.
Materiałem, który całkowicie odprowadza ładunki, czyli zalicza się do materiałów przewodzących są węgiel i jego pochodne. W ostatnich latach hasło „mata węglowa” to bardzo top seler. Niemniej w wielu tych produktach mamy pewien rodzaj nadużycia, ponieważ węgiel w formie plecionki, pokryty jest warstwą żywicy, co odbiera szanse na prawidłowe działanie jest za to produktem w pełni powtarzalnym i łatwym do sprzedawania. 

Wyprodukowanie maty węglowej, czy grafitowej wymaga indywidualnego podejścia do materiału. Maty węglowe mogą posiadać niewielkie nierówności brzegu, zaś grafitowe brak idealnie gładkiej struktury. Ale tylko taki produkt w pełni pokazuje swoje możliwości, bowiem skutecznym rozwiązaniem jest wyłącznie niczym nie pokryta mata z włókna węglowego, czy 1 mm warstwą czystego, prasowanego grafitu. W ramach moich prac badawczych, prowadzonych w laboratorium ESD sprawdzałem, jakie działanie mają maty powlekane żywica i bez tego pokrycia. Wniosek – prosty – tylko maty niczym nie pokryte spełniają normy określane, jako materiał przewodzący.

Cytat z badań:
Mata ma rezystancję skrośną i powierzchniową na poziomie 100kOhm, co wg norm stosowanych w elektronice lokuje ja w grupie materiałów PRZEWODZĄCYCH Pomiary wykonano zgodnie z instrukcjami zawartymi w pakiecie norm PN-EN 61340, gigaomomierzem TOM600 w temperaturze otoczenia 24 stC i przy wilgotności względnej 46%.
https://vinylspot.pl/pl/p/SLIPMATA-mata-gramofonowa-PREMIUM-carbon-welur/3907 

Identyczne właściwości posiada mata grafitowa mojej produkcji
https://vinylspot.pl/pl/p/SLIPMATA-mata-gramofonowa-GRAFITOWA/3764 

Kiedy z każdym z tych innowacyjnych produktów zwróciłem się do recenzentów i użytkowników z prośbą o ocenę - zaskoczyło mnie, że każdy z nich zwrócił uwagę wyróżniające cechy soniczne, inaczej mówiąc – brzmieniowe. W każdym opisie poprawa dźwięku była wysoko na liście zalet. Poprawa a nie zmiana. Najbardziej ciekaw byłem spostrzeżeń Marka Dyby, bo znam jego zamilowanie do analogu oraz możliwości
przetestowania moich produktów w bardzo dobrze przygotowanym torze dźwiękowym:
https://hifiknights.com/?s=padjas 

To jeden z tych produktów, z których, jako ich autor, jestem najbardziej dumny.
Wojtek Padjas